Tüp bebek tedavisi, çeşitli nedenlerden dolayı doğal yollarla çocuk sahibi olamayan çiftlerin sıklıkla başvurduğu bir yöntemdir. İlerleyen yaş, nedeni bilinmeyen kısırlık, kadınlarda enfeksiyon ve tüplerdeki tıkanıkları, erkeklerde sperm sayısının azlığı, sperm kalitesinin düşüklüğü gibi nedenlerden dolayı normal yollardan çocuk sahibi olamayan çiftlerin çocuk sahibi olabilme imkânı oluşturmaktadır. Detaylı bilgi için yazımıza göz atabilirsiniz.
Tüp bebek yöntemi (IVF), çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin başvurduğu yöntemlerdendir. Enfeksiyon, tüplerde tıkanma, nedeni bilinmeyen kısırlık, kilo, ileri yaş nedeniyle çocuk sahibi olamayan çiftler tarafından başvurulan yöntemlerdendir.
Olgun yumurtalar, yumurtalıklardan alınır ve laboratuvar ortamında spermle döllendirilir. Döllenen yumurta ya da yumurtalar rahme yerleştirilir. Sonrasında gebelik normal yollardaki gibi ilerler. Tüp bebek tedavisinde iki farklı yöntemden yararlanılmaktadır. Birinci yöntem klasik tüp bebek tedavisidir. Yumurta ve sperm aynı ortamda bırakılır ve doğal döllenmenin gerçekleştirilmesi beklenir. Diğer yöntem ise mikroenjeksiyon ile yumurta hücresinin içine sperm direkt enjekte edilir. Hangi yöntemin uygulanması gerektiği doktor tarafından kişinin sağlık durumuna bakılarak karar verilir.
Çocuk sahibi olmak isteyen çiftlerin 1 yıl düzenli ve korumasız cinsel ilişkiye girmelerine rağmen hamileliğin gerçekleşmediği durumlarda sağlık kontrollerini aksatmamaları önerilmektedir. Anne adayı 35 yaşından büyükse bekleme süresi 6 aydır. Gebelik için hormonal düzen ve birçok organın birlikte çalışması gerekmektedir.
Beyindeki hipofiz bezi uyarılır. Böylelikle LH v FSH hormonları salgılanır. Dolaşım sistemi sayesinde yumurtalıklara ulaşan hormonlar, yumurtalık rezervindeki yumurta folikülleri uyarılır. Yumurtaların bir kısmı olgunlaşma evresine girer. En sağlıklı yumurtanın çatlamasıyla beraber yumurta, fallop tüplerine atılır. Döllenme süresi 24 saattir fakat sperm yaklaşık 4-5 gün kadar kadın vücudunda yaşayabilmektedir. Bu durumdan dolayı cinsel ilişki sonrası yumurtlamadan önce ya da yumurtlamanın olduğu gün döllenme meydana gelebilmektedir. Yumurta döllendikten sonra rahme gelir ve embriyonun kalınlaşan rahim duvarına tutunmasıyla hamilelik süreci başlar. Bu süreç içerisinde kadınlarda ya da erkeklerde üremede farklı sorunlar oluşabilmektedir. Gerekli tetkikler gerçekleştirildikten ve muayeneden sonra tüp bebek yöntemine başvurulur. Anneden alınan yumurtalarla babadan alınan sperm hücreleri laboratuvarda döllenir ve oluşan embriyo anne adayının rahmine yerleştirilir. İşlemden 2 hafta sonra kan testi yapılır ve annenin Beta HCG düzeyi kontrol edilir. Test sonucuna bağlı olarak gebeliğin başarıyla gerçekleştiği anlaşılır böylece gebelik süreci başlamış olur.
Kısırlık tanısı konulan, doğal yollarla hamile kalamayan kişilerin başvurduğu bir yöntemdir. 35 yaşının altında, düzenli ve korunmasız cinsel ilişkiye giren kişiler, 40 yaş üstü ise 3 ay düzenli ve korunmasız ilişkiye girip normal yollarla hamile kalamayan kişiler tüp bebek yöntemine başvurmaktadır. Başvurulan diğer durumlar ise şu şekildedir:
Tüp bebek tedavisinde aşamalar şu şekilde başlar; öncelikle çifte işlemler hakkında bilgi verilir. Tedavi planı ve nasıl yürütüleceği anlatılır. Gerekli onay formları imzalatılır.
İlk aşama, yumurtalıkların uyarılması ve yumurtanın gelişiminin takibidir. Tedavinin temeli, kadının yumurtalıklarının tamamıyla kontrol altına alınarak başlar. Bazı ilaç tedavileri uygulanır. İlaçlar sayesinde istenen zamandan önce yumurtlamanın gerçekleşmesi engellenir. Tedavide başarı faktörü kadın yumurtalıklarında çok sayıda yumurta üretilmesine bağlıdır. Bundan dolayı ilaçlarla kontrol altında tutulan yumurtalıklar, yumurta gelişimini uyaran ilaçlar yardımıyla uyarılır. İlaçlar cilt altına ya da kas içine yapılır.
Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılması yaklaşık on gün sürmektedir. Bu süreçte yumurta gelişimini takip edebilmek için kontrol önemlidir. Kontrollerde ultrasonografi gerçekleştirilir ve gerekli durumlarda hormon düzeylerine bakılarak ilaçların doz ayarı düzenlenir.
İkinci aşama yumurtaların toplanmasıdır. Yeterli sayıda yumurtanın olgunlaştığı tespit edildiğinde yumurtaların en son gelişim basamağını tamamlamak üzere enjeksiyon gerçekleştirilir. Enjeksiyondan sonraki 36. Saatte yumurtalar toplanır. Bu işlem anestezi altına gerçekleştirilebilmektedir. İşlem, yumurta gelişim takiplerinde yapılan vajinal ultrasonografiye benzemektedir. Aradaki tek fark ultrasonografiye bağlı iğnenin vajenden geçirilir ve yumurtalar toplanır. İşlem ortalama 30 dakika sürer. Yumurtaların toplanmasının ardında birkaç saat dinlenmenin ardından çift taburcu edilir.
Üçüncü işlem laboratuvar işlemleridir. Yumurtaların toplanmasından bir gün sonra kaçının normal olarak döllendiği hakkında çifte bilgi sağlanır. Döllenen yumurtalar laboratuvarda 2-5 gün arasında izlenir ve uygun görülen zamanda içerisinde en kaliteli olanlar seçilir ve anne rahmine geri yerleştirilir.
Dördüncü aşamada embriyo transferidir. Bu son aşamadır. Embriyo transferi öncesinde hastaya gerekli bilgilendirilme yapılır. Embriyo sayısı ve kalitesi konusunda bilgi verilir. Dilerseniz Bulut Klinik üzerinden "Kadın Hastalıkları ve Doğum" bölümünden randevu alabilir ya da online olarak sorularınızı sorabilirsiniz.
Transfer esnasında anesteziye gerek duyulmaz. Öncesinde anne adayından su içerek idrar torbasını bir miktar doldurması istenir. Bu durum ultrasonografik gözlemde idrar torbasının biraz dolu olarak görülmesini sağlamaktadır. Embriyo yüklenmiş kateter vajenden ve rahim ağzından geçirilerek rahim içine yerleştirilir böylelikle embriyolar rahim içine bırakılır.
Yerleştirme işleminden sonra geride iyi kaliteli embriyo ya da embriyolar kalmışsa çiftten onay alınarak bu embriyolar ileride kullanılmak üzere dondurularak saklanmaktadır.
Yumurtalıkların ilaçlarla uyarılması adetin 2. ya da 3. gününde başlanır. Bu aşama yaklaşık olarak 8 -10 gün sürmektedir. Bu süre bazı durumlarda 12-14 güne kadar uzayabilmektedir. Yumurtanın toplanması ve spermle döllenme işlemi bir gün içerisinde gerçekleştirilir. Döllenen yumurtaların laboratuvarda takibi ve rahme transferi 2-5 gün arasında gerçekleşmektedir. Transferden sonra 10-12 sonra gebelik testi ile sonuca bakılır. Bu durumlardan dolayı tüp bebek tedavisi yaklaşık olarak 15-17 gün sürmektedir.
Tüp bebek yöntemine başvurulamayacak durumlar şunlardır:
Başarı; kadının yaşı, yumurta sayısı, yumurta kalitesi, sperm sayısı, sperm kalitesi, embriyo kalitesi, transfer edilen embriyo sayısı, tüp bebek merkezinin laboratuvar kalitesi, embriyonun genetik durumuna bağlı olarak değişmektedir. Dilerseniz Bulut Klinik üzerinden online randevu ya da yüz yüze randevu ile "Kadın Hastalıkları ve Doğum" bölümünden randevu alabilir ya da online olarak sorularınızı sorabilirsiniz.
Başarıyı arttırmak için şu durumlara dikkat edilmelidir.
