Özellikle 1 yaş altı bebeklerde yüz yapısı gereği gözlerde kayma varmış gibi görünmesine, yalancı şaşılık denilir. Burum çoğu bebekte 9. aydan sonra kediliğinden geçse bile, emin olmak için bir hekim muayenesi ile kesinleştirilmesinde yarar vardır. Zira gerçek anlamda bir göz kayması olması halinde, rahatsızlığın tedavi edilmemesi çocukta kalıcı göz kusurlarına neden olabilir.
Sağlıklı bir göz yapısında gözler bir noktaya aynı anda bakarken, kayma olan gözlerde gözlerin biri farklı diğeri farklı bir tarafa bakıyormuş gibi görünür. 1 yaşın altındaki bebeklerde şaşılığa sebep olan kaymanın en önemli nedeni ise dıştan göz küresinin hareketlerini sağlayan göz kaslarındaki koordinasyonun bozuk olmasıdır. Yalancı göz kayması durumunda, gözlerde yapısal bir kayma veya şaşılık olmadığı halde yüz yapısından kaynaklanan bir yanılsamadan dolayı gözlerde kayma varmış gibi görünmesidir.
Yalancı şaşılık da denilen bu yanılsamanın en sık görülen biçimi, yalancı içe kayma olan gözlerin çapraz göründüğü durumdur. Nadir görülen durumlar ise dışa doğru kayma yanılsaması veya gözlerin dikey hizalanmış gibi göründüğü hallerdir.
Yalancı göz kayması denilen göz yanılsaması bebeklerde ortalama 4-6 aylıkken düzelir. Ancak 6-9 aydan sonra gözlerden herhangi birisinde ya da her ikisinde kayma devam ediyorsa (içeri, dışarı, aşağı veya yukarı doğru) bur durumun şaşılık olma ihtimali yüksektir.
Bebeklerde görülebilecek yalancı şaşılığın ayırt edilebilmesi için ilk 9 ay rutin olarak yapılan çocuk poliklinik muayenelerinde doktorun, ışığın korneanın ortasından yansıdığı durumda ve gerektiği halde örtme testi yaparak gözleri değerlendirmesi gerekir. Yalancı şaşılık şüphesinde rutin göz muayenesinden sonra bebeğe yapılabilecek bazı testler şu şekilde sırlanabilir:
Gözlerdeki ışık yansımalarını test edilmesidir. Gözlere ışık yansıtılarak 9 farklı bakış yönünde değerlendirme yapılır. Yanı sıra cisimlerde takip ettirilir.
Gözü örtme ve açma yapılarak kayma varlığı değerlendirilir.
Yalancı göz kayması devam eden veya şaşılık teşhisi bulunan bebeklerde erken tedavi oldukça önemlidir. Tedavinin geciktirilmesi veya hiç tedavi edilmemesi kalıcı göz problemlerine neden olabilir. Bu yüzden en erken dönemde göz doktoruna başvurularak gerekli tedavilerin yapılması gerekir. Erken tedavi edilen göz kayması vakalarında güvenli ve etkili bir sonuç alınabilir.
Bazı göz hastalıkları semptomları yalancı göz kayması ile benzer olabilir. Benzerlik durumu hastalık teşhisini zorlaştıran karışıklıklara neden olabilir. Bu yüzden semptomlar detaylı bir şekilde her açıdan değerlendirilmelidir. Benzer belirtilere sahip hastalıklar ise şu şekildedir: